Spelen is leren
Het ziet er misschien niet altijd zo uit, maar ieder kind of volwassen persoon leert wanneer hij/zij speelt. Nu ik zelf over deze kennis beschik en hier door mijn opleiding regelmatig mee bezig ben is het spelende leerproces niet moeilijk te traceren. Maar als ik terug denk aan de tijd dat ik met mijn vriendjes en vriendinnetjes hutten bouwde, met wat lakens en een klimrek een kasteel creëerde, op een onzichtbaar podium overtuigend een optreden deed van de Spice Girls of bij ons op zolder tussen de winterjassen en schoenen in een klein hokje thee zat te drinken als vader en moeder in ons eigen huis van 3m2, dan dacht ik niet dat ik iets leerde. Ik had gewoon plezier!
Kinderen spelen omdat dit leuk is, ze kunnen hun energie en fantasie erin kwijt. Buiten spelen als het net geregend heeft maakt niet uit voor ze. Vallen ze dan ook nog eens op de grond, dan krijgt mama die moddervlekken er toch wel uit. Kinderen gaan totaal op in hun spel en alles om hen heen is niet meer belangrijk. Op deze momenten leren zij het meest, omdat hun totale focus bij het spelen ligt.
Dus moeders: voortaan bij een zoon of dochter die thuis komt met vieze kleren er niet aan denken hoe je die vlekken er weer uit krijgt. Nee, met vieze kleren zeggen je kinderen eigenlijk tegen je: mama, ik heb vandaag wat geleerd!
Natuurlijk hebben de kinderen de kennis nodig die ze op school leren zoals leren, schrijven rekenen, en wat daar allemaal nog achteraan komt. Spelen leert kinderen alle andere vaardigheden die zij nodig hebben om straks onze wereld aan te kunnen.
Spelen kan alleen, maar gebeurt vooral ook samen, en door samenspel leer je contact maken, samenwerking, elkaar te waarderen, winnen en verliezen, leiden en volgen, elkaar vertrouwen, communiceren, met elkaar delen, etc. Ik kan nog wel even door gaan, maar ik geloof dat mijn punt duidelijk is. Bij dat spelen heeft de volwassene de taak om het spelen in goede banen te leiden. Bijvoorbeeld wat de leiders bij Jong Nederland doen. Als volwassene kun je kinderen volgen in hun spel en hier herkenning aan geven. Dat schept veiligheid en vertrouwen en biedt het kind leermogelijkheden.
Bijvoorbeeld: Jantje wil samen met zijn moeder ‘vadertje en moedertje’ spelen. Jantje is de vader en moeder blijft moeder. Zij drinken wat thee en bespreken hoe de dag van vader geweest is. Op het moment dat de vader van Jantje thuis komt, zegt Jantje “Ga jij maar spelen, kind.” Vader verstopt zijn krant achter een kleurboek van Jantje. Jantje gaat moeder helpen met het klaarmaken van het avondeten.
In dit voorbeeld krijgt Jantje de ruimte van zijn vader om spelend te leren doordat zijn vader hem volgt in zijn spel.
Wat ik vooral mee wil geven met dit blog is; laat kinderen samen leren door te spelen. Volg als volwassene het spel van het kind en ga mee in hun fantasiewereld en beleving. Soms kun je zelf verbaasd zijn hoe de wereld van een kind er uit ziet en hoe zij de wereld beleven en ervaren. Als volwassene vergeten we snel onze kindertijd of het kind zijn, tot we er weer mee in aanraking komen door een kind. Dat kan best even omschakelen zijn. Ik was pas op bezoek bij mijn nichtje van 5 en binnen 10 minuten had ze me zover dat ik als prinses, volop met kroon en schmink, op een veel te klein krukje uit een veel te klein kopje zat de spelen alsof ik thee aan het drinken was. Diezelfde prinses werd al snel veranderd tot moeder, oma, de grote zus, de baby en ik eindigde als prins. Wat een fantasie, maar heerlijk om zelf weer even kind te zijn!
Nog meer ervaringen van zelf even kind zijn door een kind zijn welkom om te delen. Ook zijn reacties of verhalen over spelend leren van harte welkom, hoe merken jullie dat kinderen leren door spel?
Ellen van Heesch
